Không ít người trong cuộc đã "nản", bất chấp vô khối kẻ "ngoại đạo" vẫn mơ mộng về thu nhập... trên mây của dân môi giới BĐS. Mới đây, thì dự án alibaba long phước âm thầm lặng lẽ với vai trò kết dính thị trường BĐS, trung gian môi giới địa ốc đang nỗ lực vượt khó. Vận động trong làng môi giới có nhiều nét tương tự giới doanh nghiệp tạo lập BĐS: sáp nhập, tan rã phá sản rồi lại hồi sinh dưới dạng sáp nhập. Nhắc lại quãng thời gian BĐS "trên mây" theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, nhiều môi giới đã giải nghệ vẫn nhớ như in thời "vàng son". Chỉ cần biết sơ sơ vài thông tin về quy hoạch (kể cả là tin đồn), nắm hời hợt về dự án, và "khéo mồm", là cá nhân môi giới ("cò") thừa sức hái ra tiền.


Thậm chí, năm 2009-2010, có những cò đất ở Mê Linh, Ba Vì, Sóc Sơn bỗng chốc "xây nhà lầu, mua xe hơi" nhờ khai thác triệt để cơn "sốt" đầu tư liên quan tới trục quy hoạch Hồ Tây – Ba Vì. Khi xưa, nhà nhà, người người cùng làm BĐS ngân hàng, các doanh nghiệp trong hay ngoài ngành cũng "hăm hở" tìm tới "mỏ vàng" địa ốc. Chỉ đến lúc vỡ "bong bóng", hàng nghìn doanh nghiệp, hàng triệu nhà đầu tư và vô khối những chủ đất lập tức trở về thực tại "mất tiền, chôn vốn dài hạn", vì một thị trường không có chỗ cho sự minh bạch, chuyên nghiệp.

Cái "khó" đầu tiên cho ngành môi giới, là hàng rào pháp lý dự án an phước liên quan tới Luật Kinh doanh BĐS năm 2006, Luật Nhà ở kể từ giai đoạn BĐS tự thanh lọc đào thải 2011-2013. Liên tiếp những quy định, chính sách từ các cơ quan hữu quan được ban hành. Thậm chí, dân môi giới còn "giật mình" trước đề xuất "cá nhân môi giới BĐS phải có bằng đại học" hay "không bắt buộc giao dịch BĐS qua sàn". Trong khi, sự "kèn cựa" nội bộ các sàn, trung tâm môi giới đã rất gắt gao, cộng thêm áp lực từ những đơn vị tư vấn "ngoại", môi giới BĐS đang thực sự gặp khó để tồn tại.

NoXH khan hiếm nguồn cung, dễ dàng hơn để vay vốn ưu đãi nhưng lại khó mua, phải xét duyệt ngặt nghèo, NoTM giá thấp chưa có nhiều dự án, đang phải đối mặt với mức tiền chênh cao ngất ngưởng khi thị trường sôi động trở lại và thực tế cho thấy, các ngân hàng vẫn giữ trạng thái e dè khi cho vay vốn. Điều này đang ngăn cản rất nhiều người dân tìm kiếm cho mình một chỗ An Cư. Trong khi đó, một thực tế dễ thấy là chính quyền đô thị vẫn chưa thực sự hết loay hoay để giải bài toán nan giải này.

Đơn cử như Hà Nội, mặc dù nhu cầu nhà ở của cán bộ, công chức thuộc các bộ, ngành, cơ quan trung ương trên 30.000 căn. Nếu tính nhu cầu NoXH của toàn TP, con số này lên tới khoảng 80.000 căn, trong khi Hà Nội dù rất nỗ lực nhưng mới triển khai được 14 dự án nhà cho người thu nhập thấp, quy mô hơn 11.900 căn, thấp hơn nhu cầu thực tế rất nhiều.

Mới đây, báo cáo về việc kiểm tra quỹ đất 20% tại 12 dự án của UBND TP Hà Nội, cho thấy chỉ có 3 dự án đầu tư xây dựng NoXH, 3 dự án đã chuyển sang xây dựng nhà ở tái định cư, còn lại chuyển đổi sang NoTM hoặc đấu giá quyền sử dụng đất. Hiện còn 11 lô đất dành để xây dựng NoXH trong các dự án với diện tích 8,6ha, nhưng mới có mặt bằng được 4 lô, diện tích 5,6ha; còn 7 lô, diện tích 3ha chưa được giải phóng mặt bằng.

Ở góc nhìn dành cho sự phát triển đô thị, PGS.TS Vũ Thị Vinh, Tổng Thư ký Hiệp hội Các đô thị Việt Nam, nhận định hiện có 4 loại nhà ở đô thị đang cần sự tập trung về chính sách, gồm nhà ở cho người thu nhập thấp, nhà ở tái định cư, nhà chung cư cũ và nhà ven kênh rạch. Cả 4 loại hình nhà ở này đều đang lâm vào tình trạng vướng mắc đủ bề.

“Thí dụ NoXH, chất lượng nhà tại nhiều dự án chưa đảm bảo cho người sử dụng, giá thành còn cao, vay tiền mua nhà trả góp rất khó khăn, ngay cả khi đã có gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng dành cho người dân mua nhà. Những điều này khiến việc sở hữu nhà ở dù có tiến triển, nhưng nhìn chung vẫn còn nhiều hạn chế”.